بررسی تطبیقی آثار معماری اسلامی: از برج قابوس‌بن وشمگیر در ایران، تا برج‌های دوقلوی پترناس (KLCC)

بررسی سیر تحول آثار معماری و بناهای برجسته در هزاره گذشته در نقاط گوناگون جهان اسلام بیانگر توان توسعه فراوان و امیدوارکنندة معماری اسلامی در دنیاست. در مقالة حاضر، نخست برج قابوس‌بن وشمگیر (قرن 10 م.) واقع در گنبد کاووس استان گلستان، منار جام (1194 م.) در ولایت غور افغانستان و آرامگاه علی‌آباد در نزدیکی شهر کاشمر استان خراسان رضوی (قرن 13 م.) مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. نگارندگان در این مقاله با بهره‌گیری از روش توصیفی، تحلیلی، مقایسه‌ای و تطبیقی و با استفاده از شواهدی که از نتیجه بررسی سیر تحول بناهای مذکور به‌دست آمد، به این نتیجه رسیدند که: معماری برج‌های دوقلوی مالزی نخست از منار قطب در طراحی بدنه سود جسته است. همچنین، در طراحی بدنه منار قطب از منار جام، برج قابوس‌بن وشمگیر و آرامگاه علی‌آباد اقتباس شده است. شکل کلی پلان و نحوه طراحی بدنه برج‌های مذکور تأثیر این سیر تحول را در شکل و فرم بدنه برج‌های دوقلو به خوبی نشان می‌دهد. به‌طور کلی این مقاله نشان می‌دهد که طراحی نمای برج‌های دوقلوی مالزی قبلاً در ایران و سپس در هندوستان انجام شده است.